ROM และ RAM คืออะไร เกี่ยวอะไรกับ Pocket PC บ้าง

หน่วยเก็บความจำภายใน (Internal storage) ที่ติดตั้งมา PDA ทั้งหลาย หรือที่นิยมเรียกกันว่า main memory จะประกอบด้วยหน่วยความจำ 2 ส่วนคือ ROM และ RAM หน่วยความจำทั้งสองชนิดมีข้อดีข้อเสียแตกต่างกัน ผู้ผลิตเองก็ได้ปรับเปลี่ยนการใช้งานให้ได้ประสิทธิภาพสูงที่สุด



ROM: ROM เป็นคำย่อมาจาก “Read-Only Memory” ซึ่งหมายถึงหน่วยความจำที่ใช้อ่านได้อย่างเดียว เป็น memory chip ที่ทำหน้าที่เก็บแอปปลิเคชั่นและข้อมูลเป็นการถาวร และไม่ต้องใช้กระแสไฟฟ้าไปเลี้ยงระบบ ซึ่งแอปปลิเคชั่นและข้อมูลจะถูกเขียนหรือ burned เข้าไปในชิป โดยบริษัทผู้ผลิต ผู้ใช้จะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงข้อมูลที่อยู่ในชิปได้ ถึงได้เรียกว่าอ่านอย่างเดียว (read-only)

ส่วนของ ROM นี้ เป็นสิ่งจำเป็นที่สุดสำหรับคอมพิวเตอร์มือถือ (handheld computing) เพราะว่าคอมพิวเตอร์ขนาดฝ่ามือเหล่านี้ส่วนใหญ่ จำเป็นจะต้องบรรจุโปรแกรมของระบบการปฏิบัติการ (OS: operating system) และแอปปลิเคชั่นบางอย่างไว้ใน ROM และจะถูกเรียกใช้ทันทีที่เปิดเครื่อง แต่ปัญหาของการอัพเกรดระบบในส่วนของ OS ที่อยู่บน ROM สำหรับผู้ใช้นั้นจะทำได้ยาก

ในช่วงเริ่มแรกของคอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่เรียกว่า PDA (Personal Digital Assistant) ในตระกูล Palm Pilots ได้แก่ Handspring, Visors และ Compaq’s Aero Palm-size PC จะมี OS อยู่บน ROM และไม่สามารถอัพเกรด ROM ได้

ปัจจุบัน บริษัทผู้ผลิต PDA ส่วนใหญ่ ได้นำ “Flash Memory” ROM chips มาใช้แทน ROM เดิม โดยผู้คิดค้น flash ROM คือบริษัทToshiba ทั้งนี้ flash ROM จะเหมือนกับ ROM ทั่ว ๆ ไป คือข้อมูลที่บรรจุอยู่ใน flash ROM จะไม่หายไปเมื่อปิดเครื่องหรือไม่มีกระแสไฟมาเลี้ยง แต่สามารถถูกเขียนซ้ำได้ ไม่ใช่ ROM ที่อ่านได้อย่างเดียวอีกต่อไป

Palm เป็นผู้ผลิต PDA รายแรกที่นำ flash ROM มาใช้กับเครื่องปาล์มของตน โดยเริ่มใช้ครั้งแรกกับปาล์มรุ่น Palm III และใน 3 ปีถัดมา ทาง Compaq ก็ได้นำมาใช้กับพ็อคเก็ตพีซี iPAQ ของตนบ้าง จนกระทั่งปัจจุบัน PDA ส่วนใหญ่จะมีหน่วยความจำหลักเป็น flash ROM แต่ก็ยังมีการใช้ ROM แบบเดิมอยู่บ้างในบางรุ่น เนื่องจากราคาของ flash ROM ยังแพงกว่า ROM ธรรมดา

RAM: RAM เป็นคำย่อของ “Random Access Memory” เป็น memory chips ที่จำเป็นของคอมพิวเตอร์ทั่ว ๆ ไป รวมทั้ง PDA ด้วย ส่วนของ RAM นี้ จะใช้สำหรับประมวลผลและเก็บไฟล์ข้อมูลชั่วคราว RAM มีความแตกต่างจาก ROM ในเรื่องของการเก็บรักษาข้อมูล RAM จำเป็นจะต้องมีกระแสไฟมาเลี้ยงเพื่อที่จะรักษาข้อมูลที่เก็บไว้ใน RAM Pocket PC รุ่นแรกๆ ก่อนที่จะใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Mobile 5 จะใช้ RAM เก็บทั้งข้อมูลและโปรแกรม ดังนั้นผู้ใช้ PDA จำเป็นจะต้องคอยดูแลส่วนของแบตเตอรีไม่ให้กระแสไฟฟ้าหมด มิเช่นนั้น โปรแกรมและข้อมูลต่าง ๆ ที่เก็บไว้ใน RAM ก็จะหายไปทั้งหมด


Storage memory VS Program memory

Pocket PC รุ่นก่อนที่ใช้ระบบปฏิบัติการก่อนหน้า Windows Mobile 5 จะใช้หน่วยความจำ ROM สำหรับเก็บระบบปฏิบัติการเท่านั้น ส่วนที่เหลือของ ROM จะถูกแบ่งให้ผู้ใช้ใช้เก็บข้อมูลบางส่วน ระบบจะใช้หน่วยความจำ RAM เป็นหลัก RAM จะถูกแบ่งเป็นสองส่วนคือส่วน Storage และส่วน Program ในส่วน Storage นั้นผู้ใช้สามารถนำไปใช้ติดตั้งโปรแกรมและเก็บข้อมูลได้ตามต้องการ ในส่วน Program จะถูกกันไว้ให้กับระบบเป็นหน่วยความจำสำหรับการใช้งานประมวลผลต่างๆ ไม่สามารถจัดเก็บข้อมูลหรือติดตั้งโปรแกรมได้ แต่ผู้ใช้สามารถปรับขนาดให้หน่วยความจำในส่วน Storage มากขึ้นหรือน้อยลงได้ ซึ่งก็จะมีผลทำให้หน่วยความจำในส่วน Program น้อยลงหรือเพิ่มขึ้นสัมพันธ์กัน หน่วยความจำ RAM นี้มีข้อดีคือจะทำงานได้เร็วมาก แต่จำเป็นต้องมีกระแสไฟเลี้ยงอยู่ตลอดเวลา หากผู้ใช้ใช้ Pocket PC จนพลังงานหมด ก็จะทำให้เครื่องตกอยู่ในสภาพ Hard Reset คือข้อมูลทุกอย่างจะหายไปทั้งหมด และนั่นเป็นข้อเสียที่ค่อนข้างร้ายแรงมากสำหรับผู้ใช้งาน

ระบบปฏิบัติการ Windows Mobile 5 ถือเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ของระบบปฏิบัติการ Windows Mobile แม้การใช้งานโดยทั่วๆ ไปอาจจะไม่แตกต่างจากเครื่องรุ่นเก่าๆ มากนัก แต่สถาปัตยกรรมภายในมีการเปลี่ยนแปลงแทบทุกส่วน การเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัดมากก็คือการใช้ Persistent Storage ในการทำงานและจัดเก็บข้อมูล หลักการของ Persistent Storage คือการจัดเก็บข้อมูลไว้ได้ตลอด ไม่สูญหายไปไม่ว่าจะเปิดเครื่องใช้หรือไม่ จะมีพลังงานเหลืออยู่ในแบตเตอรี่หรือไม่



ผู้พัฒนาระบบปฏิบัติการ Windows Mobile 5 ได้เปลี่ยนสถาปัตยกรรมการทำงานของระบบปฏิบัติการใหม่ทั้งหมด โดยได้แยกส่วนหน่วยความจำ Storage และ Program ออกจากกันโดยเด็ดขาด ผู้ใช้ไม่สามารถปรับเปลี่ยนขนาดของ Storage และ Program ได้ตามต้องการอีกต่อไป หน่วยความจำที่ใช้เป็น Storage จะใช้หน่วยความจำ ROM ซึ่งมีข้อดีคือไม่จำเป็นต้องมีกระแสไฟเลี้ยงตลอดเวลา แม้เครื่องจะไม่มีพลังงานเหลืออยู่ ข้อมูลทุกอย่างก็ยังคงอยู่เหมือนเดิม แต่ข้อเสียก็คือการอ่านและเขียนข้อมูลทำได้ช้ากว่าหน่วยความจำ RAM มาก ทำให้ยังจำเป็นต้องมีหน่วยความจำเป็น RAM ไว้ใช้งานต่อไป โดยยังคงทำหน้าที่ในส่วนของ Program คือใช้สำหรับการประมวลผลอย่างเดียว ไม่สามารถจัดเก็บข้อมูลไว้ได้ ทำให้การประมวลผลต่างๆ ไม่ช้า ความเร็วในการทำงานยังอยู่ในเกณฑ์ดี

เครื่่องที่ใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Mobile 5 ขึ้นไปจะใ้ช้ ROM เปรียบเสมือน Hard Disk ในเครื่องคอมพิวเตอร์ คือจะเก็บทุกอย่างไว้หมด ไม่ว่าจะเป็นระบบปฏิบัิติการ โปรแกรมที่ติดตั้งเพิ่มเติมและข้อมูลของผู้ใช้เอง ส่วน RAM ก็เปรียบเสมือน RAM ในเครื่องคอมพิวเตอร์ มีไว้สำหรับการประมวลผล เอาไว้เก็บไฟล์ชั่วคราวและเป็นเหมือนกระดาษทดเลข ข้อมูลจะเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เมื่อประมวลผลเสร็จก็คืนค่าผลลัพธ์และบันทึกเก็บไว้ใน ROM ต่อไป เปรียบสมือนเราใช้กระดาษทดเสร็จก็ขยำทิ้งไป เหลือไว้แต่หน้ากระดาษผลลัพธ์สวยๆ ไว้ใช้งานต่อไป

หากใช้งานโปรแกรมที่ต้องการพื้นที่ในการประมวลผลมาก เช่น โปรแกรมนำทาง (GPS Navigation) ซึ่งต้องคำนวนเส้นทางตลอดเวลา ผู้ใช้ก็ควรเหลือพื้นที่ในส่วน Program ไว้ให้มากที่สุด พื้นที่ในส่วน Storage ที่เหลือเยอะจะไม่ค่อยมีผลกับโปรแกรมเหล่านี้มากนัก